Σκούφος, Φραγκίσκος

Δάσκαλος, λόγιος κι ένας από τους λαμπρότερους ρήτορες των χρόνων της τουρκοκρατίας (Χανιά 1644 - Ζάκυνθος 1697). Μετά την άλωση της γενέτειρας του από τους Τούρκους (1645), η οικογένεια του, μαζί με το θείο του και επιφανή ζωγράφο Φιλόθεο Σκούφο, εγκαταστάθηκε στην Κέρκυρα. Ο Σ. σπούδασε κυρίως στο (κάτω από παπικό έλεγχο) Ελληνικό Κολέγιο της Ρώμης (1657-1666), όπου αργότερα δίδαξε ως καθηγητής της ρητορικής (1672-1676). Τα φιλοκαθολικά του φρονήματα (ήταν ήδη ουνίτης ιερέας) τον έφεραν σε ρήξη με την ελληνική κοινότητα της Βενετίας (1666-1672) και αργότερα, όταν είχε ήδη προσχωρήσει στον καθολικισμό, με τους ορθόδοξους της Κέρκυρας, όπου ο Σ. υπηρέτησε ως βικάριος του Λατίνου αρχιεπίσκοπου (1676-1685). Τα τελευταία χρόνια της ζωής του έζησε στη Ζάκυνθο, κοντά στα αδέλφια του και στο θείο του Φιλόθεο. Εκτός από 152 ενδιαφέρουσες επιστολές του (οι περισσότερες ανέκδοτες), ο Σ. έγραψε έναν οδηγό επιστολογραφίας με τον τίτλο Γραμματοφόρος (επίσης ανέκδοτο). Το σπουδαιότερο έργο του είναι η Τέχνη ρητορική (1681), εγχειρίδιο εκκλησιαστικής ρητορικής, στο οποίο, πέρα από το θεωρητικό μέρος, ο Σ. περιέλαβε και πολλά υποδείγματα κηρυγμάτων, που με την ωραία τους δημοτική γλώσσα, την άψογη τεχνική και τον υψηλό λυρικό τους τόνο αποτελούν ένα από τα καλύτερα δείγματα της νεοελληνικής πεζογραφίας. Το έργο αυτό του Σ. επηρέασε αποφασιστικά τον Ηλία Μηνιάτη στη διαμόρφωση του ύφους και της τεχνικής των Διδαχών του.